Dlaczego chcemy zmienić pracę? Wypalenie zawodowe i potrzeba rozwoju
- Agnieszka Łozińska-Moriak
- 31 mar
- 4 minut(y) czytania
Ostatnio podczas warsztatów z kształtowania kariery zawodowej pojawiło się stwierdzenie, że brak satysfakcji z obecnej pracy i poczucie wypalenia zawodowego jest traktowane jako pewnego rodzaju ekskluzywny problem oraz fanaberię. Uczestnicy podkreślili, że bardzo często spotykają się z uwagami typu: „Ciesz się, że masz pracę”, „To dobrze płatna praca, więc się jej trzymaj”, „Masz pracę w zawodzie i jeszcze narzekasz? Wiesz, jak ciężko taką znaleźć?”, „Inni marzyliby o takiej pracy”. Problem niezadowolenia z obecnej pracy sprowadza się do błahostki. Jest on utożsamiany z kaprysem, zachciankami, a osoby cierpiące z powodu wypalenia zawodowego spotykają się z brakiem zrozumienia. Może to wynikać z kilku czynników, które oscylują wokół odmiennych perspektyw.
Perspektywa 1: stabilizacja vs. zmienność
Zmiana pracy jako wybór, nie konieczność
Biorąc pod uwagę czynniki ekonomiczne, gospodarcze, technologiczne czy społeczne rynek pracy zmienił się radykalnie w ciągu ostatnich 50 lat. Obecnie długość okresu pracy na jednym stanowisku jest stosunkowo krótsza. Dlatego pokolenie Y czy Z może być niezrozumiałe przez pokolenie X, które uczyło się konkretnego zawodu, aby następnie wykonywać go w tym samym zakładzie pracy przez kilkanaście, kilkadziesiąt lat. Praca zmieniana była tylko z konieczności tj. zwolnienia grupowe, upadłość firmy, choroba, złe warunki pracy. Na pierwszym miejscu stawiano stabilizację. Dlatego rodzice zawsze powtarzali „Trzymaj się tej pracy, nie wiadomo jak będzie gdzieś indziej, może być gorzej”. Obecnie nie tylko pracę zmieniamy dużo częściej, ale również zmieniamy ją z własnej woli. Coraz więcej osób odczuwa silną potrzebę wprowadzania ciągłych zmian zarówno w życiu prywatnym i zawodowym. Stabilizacja oznacza dla nich stagnację, czyli brak perspektyw do rozwoju. Najlepiej czują się w środowisku, które dostarcza im wielu bodźców informacyjnych i emocjonalnych.
Czy częsta zmiana pracy to problem czy adaptacja do rzeczywistości?
Konieczność zmian towarzyszy również osobom, których działania nastawione są na proces, a nie na efekt. W związku z tym bardziej myślenie o tym, w jakiej firmie chcą pracować, co chcą robić oraz cały okres dążenia do tego będą dawały więcej satysfakcji niż osiągnięcie celu. Dlatego po przejściu trudnych rekrutacji, wdrożeniu się w standardy firmy oraz zasady panujące na stanowisku, po kilku miesiącach się wypalą. Zaangażują się wtedy w kolejny proces poszukiwania nowej pracy lub przekierują swoją aktywność na zajęcia niezwiązane bezpośrednio z pracą. Dlatego takie osoby najlepiej sprawdzą się w pracy projektowej, gdyż zapewni im ona odpowiednie warunki do rozwoju i poczucia pełnej satysfakcji. Z racji tego, że każda kompetencja ma dwie strony medalu, z jednej strony pracodawca będzie cenił takich pracowników za niesamowity entuzjazm, zaangażowanie, kreatywność. Takie osoby potrafią zaadaptować się do bardzo zróżnicowanych warunków w sposób szybki i efektywny, są elastyczne i otwarte. Z drugiej jednak strony tak jak szybko zapalą się do nowych działań, tak równie szybko zacznie ich to nudzić, a rutynowe, mało interesujące czynności będą wykonywać niedbale.
W obecnych czasach jedyne czego można byś pewnym jest zmiana. Nie dziwi więc fakt, że ma to swoje odzwierciedlenie zarówno w kształtowaniu strategii organizacji, jak i również w podejściu pracownika do swojej kariery zawodowej. Która perspektywa bardziej do Was przemawia: stabilizacja czy zmienność?
Praca, która rozwija - czyli jaka?
Oprócz przemiany częstotliwości zmiany pracy, widzimy również przeobrażenie stosunku do pracy. Praca nie jest już tylko formą “zarabiania na chleb”, lecz chcemy zaspokoić nią jeszcze wyższe potrzeby- potrzebę samorealizacji, rozwoju, uznania. „Szukam pracy, w której będę mogła się rozwijać”- co to tak naprawdę znaczy? Dla każdego z nas rozwój będzie czymś innym, gdyż jest on zależny od indywidualnych potrzeb oraz wartości. Dla jednych będzie to praca, która wiąże się z prestiżem, możliwością kierowania innymi, szansą na awans. Dla innych ważny będzie stopień kreatywności, własnej inicjatywy i odpowiedzialności. A dla ostatniej grupy najważniejsze będzie to, aby środowisko pracy, które tworzą ludzie, atmosfera i kultura organizacyjna, były stymulujące. Różnorodność ta zależy również od typu osobowości, jaką charakteryzuje się pracownik.
Jak test Gallupa pomaga lepiej zrozumieć swoje potrzeby w pracy?
Test Gallupa CliftonStrengths to nie tylko narzędzie do odkrywania talentów. To przede wszystkim mapa Twoich wewnętrznych potrzeb, które muszą być zaspokajane, byś mógł/mogła czuć się spełniony/a zawodowo.
Każdy talent w modelu Gallupa to nie tylko określony sposób działania, ale również konkretne warunki, w których dany talent rozkwita. Jeśli te warunki nie są spełnione - pojawia się frustracja, brak motywacji i z czasem wypalenie zawodowe. I odwrotnie - kiedy Twoje talenty mają odpowiednią przestrzeń, możesz działać w zgodzie ze sobą, doświadczać flow i czerpać satysfakcję z pracy.
Przykład:
Osoba z talentem Osiąganie (Achiever) będzie czuła się dobrze w pracy, w której jest jasno określona produktywność i możliwość odhaczania kolejnych zadań. Dla niej brak zadań, mierzalnych celów i tempa może prowadzić do znużenia. Ktoś z talentem Zgodność (Harmony) potrzebuje spokojnego, zgodnego zespołu - napięcia i konflikty będą dla niej wyczerpujące i demotywujące. Talent Uczenie się (Learner) nie zniesie stagnacji - praca, która nie daje możliwości ciągłego rozwoju, będzie dla tej osoby blokująca.
Dlatego właśnie znajomość swoich talentów pozwala lepiej dopasować się do środowiska pracy - świadomie wybierać miejsce, które będzie odpowiadało Twoim naturalnym preferencjom, a nie tylko „dobrze wyglądało na papierze”.
Aby zdefiniować swoje potrzeby dotyczące roli zawodowej oraz środowiska zawodowego istotne jest zwiększanie swojej świadomości. Warto wykonać test talentów Gallupa i dowiedzieć się, jakie są unikalne mocne strony oraz jakie środowisko pracy będzie dla nas odpowiednie.
Motywy zmiany pracy
Większość osób, która podjęła temat krytyki w trakcie zmiany pracy, podkreślała, że napotkała się z krytyką, gdy chcieli zmienić pracę z powodu:
braku inicjatywy
braku zaangażowania
mało kreatywnej pracy
mało odpowiedzialnego stanowiska
braku integracji z zespołem
braku wiary w zasady panujące w firmie
Bardzo często spotykałam się również z odpowiedzią, że na obecnym stanowisku pracy nie zrobią już nic więcej nowego i rozwojowego, co niesie ze sobą wyczerpywanie się atrakcyjności danego stanowiska. Najczęściej osoby rezygnowały z pracy w momencie, kiedy czuły, że przychodzą tam głównie dlatego, że muszą, czyli wtedy, gdy praca staje się dla nich tylko maszynką do zarabiania pieniędzy, a obowiązki wykonywane w pracy nie generują pozytywnych odczuć. A co z osobami, które przychodzą do pracy tylko w takim celu? Dla których praca jest czynnikiem zaspokojenia podstawowych potrzeb?
Dajcie znać, co Was motywuje i w jakich sytuacjach decydujecie się na zmianę pracy?
